Wydawnictwo „Marginesy” o nowym przekładzie

Dokładnie za 2 tygodnie, 26 stycznia, w księgarniach w całej Polsce pojawi się nowy przekład ukochanej przez wszystkich powieści L.M. Montgomery. Jak doszło do tego, że Wydawnictwo „Marginesy” zdecydowało się na wydanie „Anne z Zielonych Szczytów”? Zapytałam u źródła... 

Hanna Mirska-Grudzińska, redaktor naczelna Wydawnictwa Marginesy:

Moje pierwsze spotkanie z Anią z Zielonego Wzgórza nie było przyjemne. Parę tomów wydanych w latach pięćdziesiątych XX wieku, w pięknych papierowych obwolutach Bogdana Zieleńca, stało w bibliotece mojej mamy i należało do niej. Nadszedł czas, że mogłam przeczytać je i ja, jednak po lekturze musiałam odłożyć na miejsce, bo nie były to moje książki, a w domu tej książkowej własności bardzo się pilnowało. Nie dość, że pokochałam Anię, to pokochałam ilustracje i obwoluty Zieleńca, a Ania, Zielone Wzgórze, Diana i inni  już zawsze wyglądali tak jak na tych rysunkach. Postanowiłam jednak przypieczętować swą miłość do Ani. Dosłownie. Każdy z domowników miał swoją pieczątkę z imieniem i nazwiskiem, taki niby ex libris, i mógł w ten sposób opisywać własność książki. Pokusa, by mieć Anię na zawsze, a przynajmniej zaznaczyć to pragnienie, była silniejsza od prawdy. Wszystkie tomy opieczętowane przez moją mamę zostały opieczętowane również przeze mnie: pod jej nazwisko – wstawiłam swoje. Książka odtąd miała dwie właścicielki. Niestety, mama nie była zadowolona, dostałam reprymendę i pouczenie, że cudza własność jest nietykalna, nawet w rodzinie. Teraz wiem, że mama czuła to, co ja – chciała mieć Anię dla siebie.

Po latach, w Marginesach, nadszedł czas, by spełnić odwieczne marzenie i wznowić Anię, a zilustrować ją wspaniałym Bogdanem Zieleńcem. Dzięki Annie Suwale – wybitnej znawczyni polskiej ilustracji dla dzieci – dotarłam do jego spadkobierców, a co za tym idzie do projektów okładek. Zespół Marginesów zaproponował jednak inne ujęcie tematu: nowy przekład i nowe ilustracje. Poczułam strach, że burzymy narodową świętość, że czytelnicy nie chcą zmian i nie czekają na nowe, nie potrzebują „Anne”.  Argumenty redakcji były jednak bardzo przekonujące. Powieść przełożyła Anna Bańkowska – wybitna tłumaczka, okładkę i nowy wizerunek Ani stworzyła Anna Pol, czułymi ramionami objął książkę redaktor Adam Pluszka, a promocyjnie zaopiekowała się Agnieszka Tatera. W gdańskiej drukarni urodziła się papierowa „Anne” i o to zadbała Paulina Kurek.

Cieszę się, że daliśmy wielbicielom i nowym odbiorcom możliwość czytania przekładu jak najbliżej oryginału. Takie jest przecież zadanie uczciwego wydawcy. Cieszę się, że czytelnicy przyjęli nasz pomysł i zrozumieli najlepsze chęci. Zawsze pozostaje wybór. Zawsze możemy z Zielonych Szczytów wrócić na Zielone Wzgórze, pobyć z Małgorzatą lub Rachel, posłuchać utyskiwań Marilli albo Maryli. Będzie, jak chcemy. Czyż to nie jest wspaniałe?  

Adam Pluszka, wydawca i redaktor prowadzący w Wydawnictwie Marginesy:

Na pomysł nowego przekładu książek Lucy Maud Montgomery wpadła Hanna Grudzińska. Razem się zastanawialiśmy, komu zaproponować przekład i w końcu uznaliśmy, że Anna Bańkowska to najlepsze rozwiązanie. Okazało się, że tłumaczka nie tylko o tym myślała i marzyła o tym, żeby zrobić nowy przekład, ale rzuciła nam wyzwanie: skoro robimy wszystko na nowo, zróbmy wszystko jak najwierniej. Przegadywaliśmy to wspólnie i długo, w końcu postanowiliśmy wywrócić ten świat do góry nogami: przywrócić oryginalne imiona wszystkich bohaterów, także samej Anne Shirley. Dalsze decyzje brały się z konsekwencji tego wyboru: stąd także Zielone Szczyty.

Od początku wiedzieliśmy, że okładkę zrobi Anna Pol. Anna się zgodziła i po jakimś czasie przysłała projekt, który zaakceptowaliśmy w trzy sekundy.

Anna Pol, autorka okładki:

Choć to absolutny klasyk, nie mogłam zrobić staroświeckiej okładki. Byłby to ukłon w stronę fanek Ani w moim wieku i starszych, ale im w gruncie rzeczy nie jest potrzebna żadna okładka, znajdą tę książkę z powodu nowego przekładu. Zależało mi, żeby złapać uwagę młodszych, zainteresować ich tą ponadczasową historią, napisaną żywym językiem. Pomyślałam o czymś klasycznie nowoczesnym, dlatego w kamei czy medalionie umieściłam mocno zgrafizowany profil nastolatki, trochę jakby wychodzącej poza ramy tradycji. A zdecydowane kolory? Właśnie takie kojarzą mi się z jej bogatą wyobraźnią.

Z całego serca dziękuję Pani Agnieszce Taterze za pośrednictwo w uzyskaniu odpowiedzi z Wydawnictwa „Marginesy”. Cieszę się niezmiernie, że Wydawnictwo postawiło na wierne tłumaczenie, które wręcz należało się polskiemu czytelnikowi. Mocno kibicuję temu przekładowi i wierzę, że Zielone Szczyty mają ogromną szansę zaistnieć nie tylko jako ciekawostka, ale jako powieść, do której będzie często wracało nowe pokolenie (a może i to starsze...). Pani Hannie życzę, aby i w wydaniu „Marginesów” pojawiły się kiedyś dwie pieczątki...

Zdjęcie dzięki uprzejmości Wydawnictwa „Marginesy”.
Projekt okładki: Anna Pol